aby lepiej przygotować
się
do rozmowy z lekarzem
Skończyłam 40 lat. Stosuję antykoncepcję hormonalną lub chciałabym do niej wrócić. Dlaczego powinnam
porozmawiać z lekarzem o bezpiecznej dla mnie metodzie?
Po 40. roku życia wzrasta ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych i zakrzepowo-zatorowych. Potrzebujesz antykoncepcji hormonalnej, która będzie wywierać jak najmniejszy wpływ na Twoje zdrowie. Być może dobrana dla Ciebie przed laty antykoncepcja nie jest już wystarczająco bezpieczna. Pora to zweryfikować.
Jestem 40+. Czy któraś z metod antykoncepcji hormonalnej jest mi szczególnie zalecana?
U kobiet 40+ znacząco wzrasta ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Niezalecana/przeciwwskazana jest więc u Ciebie antykoncepcja dwuskładnikowa. Kobietom, które ukończyły 40. rok życia, ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa, eksperci zalecają jednoskładnikową antykoncepcję bez estrogenu.
Jakie są główne czynniki mające wpływ na konieczność zweryfikowania stosowanej dotąd metody
antykoncepcji hormonalnej?
Główne czynniki to wiek (40+), nadciśnienie tętnicze, cukrzyca lub ryzyko jej wystąpienia, nadwaga lub otyłość, palenie papierosów, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Jeśli występuje u Ciebie przynajmniej jeden z wymienionych czynników, porozmawiaj z lekarzem o jednoskładnikowej antykoncepcji bez estrogenu, która ma korzystny profil bezpieczeństwa.
Czym jest antykoncepcja hormonalna w tabletkach?
Tabletka antykoncepcyjna, zwana również tabletką hormonalną lub pigułką antykoncepcyjną, to preparat,
który stosuje się doustnie w celu zablokowania owulacji, a także zmiany konsystencji śluzu szyjki
macicy, tak aby przez szyjkę nie przedostawały się plemniki. Tabletki antykoncepcyjne zawierają hormony,
które są odpowiednikami żeńskich hormonów płciowych – estrogenów i progestagenów. Tabletki dzieli się na
jednoskładnikowe i dwuskładnikowe.
Jaka jest różnica między jedno- i dwuskładnikową antykoncepcją hormonalną?
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe zawierają jedynie gestageny. Tabletki antykoncepcyjne
dwuskładnikowe mają w składzie dwa rodzaje żeńskich hormonów: syntetyczny gestagen oraz syntetyczny
estrogen.
Czym jest jednoskładnikowa antykoncepcja bez estrogenu?
Jednoskładnikowa antykoncepcja nie zawiera estrogenu, lecz sam progestagen, przez co jest bezpieczniejsza i wykazuje mniej działań niepożądanych.
Czym są estrogeny?
Estrogeny to grupa żeńskich hormonów płciowych. To one sprawiają, że nasze biodra i piersi są
zaokrąglone, że mamy okres, możemy rodzić dzieci. Bez estrogenów przechodzimy menopauzę. Odpowiadają one
między innymi za regulację miesiączkowania oraz odgrywają ważną rolę w okresie poprzedzającym owulację.
Jeśli zażywasz syntetyczny estrogen, możesz zmienić cykl menstruacyjny i powstrzymać owulację – tak
właśnie działają dwuskładnikowe pigułki antykoncepcyjne, zapobiegając ciąży.
Czy syntetyczny estrogen jest dla każdej z nas?
Antykoncepcja z syntetycznym estrogenem może być dla Ciebie niewłaściwa, jeśli:
- palisz papierosy i masz więcej niż 35 lat
- masz podwyższone lub wysokie BMI
- jesteś matką karmiącą
- masz ciężkie nadciśnienie tętnicze i/lub znacznie podwyższony cholesterol
- cierpisz na cukrzycę z powikłaniami naczyniowymi
- cierpisz na żylną chorobę zakrzepowo-zatorową (ŻChZZ)
- występują u Ciebie nieprawidłowości w krzepnięciu krwi
Czy zawarty w dwuskładnikowych tabletkach estrogen może powodować niedogodności?
Tak, są nimi:
- bóle głowy
- migreny
- wrażliwość piersi
- zmiany nastroju
- przyrost wagi
Czy w dobie pandemii COVID-19 przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej jest bezpieczne?
Ze względu na towarzyszące COVID-19 zdarzenia prozakrzepowe u wybranych pacjentek wysokiego ryzyka
rekomenduje się rezygnację z dwuskładnikowych tabletek na rzecz jednoskładnikowej antykoncepcji bez
estrogenu.
Czy można stosować antykoncepcję hormonalną w trakcie karmienia piersią?
Tak, ale wyłącznie antykoncepcję jednoskładnikową, ponieważ nie zawiera ona estrogenów niekorzystnie
wpływających na ilość i skład pokarmu matek karmiących.
Czy przy podwyższonym lub wysokim BMI jednoskładnikowa antykoncepcja bez estrogenu jest skuteczna?
Jednoskładnikowe preparaty zawdzięczają swoją skuteczność działaniu zabezpieczającemu
przed ciążą na 3 poziomach: hamują owulację, zmieniają śluz, czyniąc go nieprzenikliwym dla plemników,
oraz zmniejszają grubość błony śluzowej macicy, tak aby nie była gotowa na zagnieżdżenie zarodka.
Działanie jednoskładnikowej antykoncepcji bez estrogenu jest takie samo – niezależnie od
wieku czy wagi pacjentki, stąd skuteczność zapobiegania ciąży jest zachowana. Dodatkowo jednoskładnikowa
antykoncepcja bez estrogenu nie prowadzi do zatrzymania wody w organizmie.
Czy jeśli palę papierosy, mogę stosować antykoncepcję hormonalną?
Wiek, palenie papierosów i estrogeny to czynniki zwiększające ryzyko zakrzepicy. Jeśli masz powyżej 35
lat, palisz papierosy i stosujesz antykoncepcję z estrogenem, ryzyko wystąpienia u Ciebie zakrzepicy
bardzo znacząco rośnie. Dlatego nie zaleca się palącym kobietom po 35. roku życia zażywania preparatów z
estrogenem. To po prostu niebezpieczne. Bardzo ważne jest, abyś poinformowała lekarza o swoim nałogu.
Pozwoli to na zastosowanie innych, bezpieczniejszych metod, niezawierających estrogenu.
Czy przytyję, stosując jednoskładnikową antykoncepcję bez estrogenu?
Jednoskładnikowa antykoncepcja bez estrogenu nie powoduje zatrzymywania wody w
organizmie, przez co w rzadkich przypadkach może nawet spowodować utratę masy ciała.
Czy przyjmując jednoskładnikową antykoncepcję bez estrogenu, muszę pamiętać o robieniu
przerw w przyjmowaniu tabletek?
Nie, jednoskładnikowa antykoncepcja bez estrogenu może być stosowana w dwóch systemach - 28 tabletek aktywnych, które przyjmujesz bez przerwy lub 24 tabletki aktywne plus 4 z placebo.
- Lidegaard O., BMJ 2009; 339: b2890. 2. Blumenthal P., Obstet. Gynecol. 2008; 112(3): 670–684. 3. Allais G., Neurol. Sci. 2009; 30(suppl. 1): S15–S17. 4. Roberts H., BPJ; 12: 21–29. 5. Brynhildsen J., Ther. Adv. Drug. Saf. 2014; 5(5): 201–213.