Kiedy odstawić
antykoncepcję, gdy chcesz
starać się o dziecko?

Antykoncepcja a ciąża – wpływ na płodność

Podstawowym zadaniem antykoncepcji jest przeciwdziałanie zapłodnieniu, czyli zapobieganie niepożądanej ciąży. Najważniejsze w zastosowaniu konkretnej metody są skuteczność, bezpieczeństwo i odwracalność, co oznacza, że jeśli kobieta przyjmująca antykoncepcję zdecyduje się na dziecko, po jej odstawieniu nie będzie miała problemów z zajściem w ciążę.

Sposobów zapobiegania ciąży jest wiele – wśród nich wyróżnia się metody hormonalne, mechaniczne i naturalne. Każda z nich działa na organizm kobiety w określony sposób i może mieć różną skuteczność¹. Najwyższą skutecznością charakteryzuje się antykoncepcja hormonalna. A jak w przypadku poszczególnych metod wygląda zależność między odstawieniem antykoncepcji a ciążą, czyli powrót do całkowitej płodności?

• Antykoncepcja hormonalna – do tej grupy zaliczają się tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe i dwuskładnikowe, krążki dopochwowe, plastry, zastrzyki, implanty, wkładki domaciczne (IUD). Wymienione metody wpływają na stężenie naturalnych hormonów w kobiecym organizmie, a to z kolei może w pewnym stopniu opóźnić powrót do płodności po odstawieniu antykoncepcji. Przeprowadzone badania potwierdzają jednak, że antykoncepcja hormonalna jest całkowicie odwracalna. Owulacja może nastąpić już w pierwszym cyklu po odstawieniu, zatem już w pierwszym miesiącu po odstawieniu można zajść w ciążę. Czas do powrotu płodności – tzw. okres przejściowy – zależy od czynników indywidualnych, jak również od rodzaju metody i długości stosowania.
• Antykoncepcja mechaniczna – w tej grupie znajdują się prezerwatywy (męskie i damskie), diafragmy, środki plemnikobójcze, gąbki dopochwowe. Te metody nie mają bezpośredniego wpływu na gospodarkę hormonalną kobiety, co oznacza, że ich działanie ustaje w momencie, gdy para rezygnuje z ich stosowania.
• Antykoncepcja naturalna – to metoda zwana kalendarzykiem małżeńskim, polegająca na wyliczeniu dni płodnych, w które należy powstrzymać się od uprawiania seksu. Kalendarzyk sprawdza się więc u kobiet, które mają regularne miesiączki i równe cykle, tylko wtedy bowiem można określić, które dni są płodne, a które nie. Ta metoda w żaden sposób nie wpływa na stan hormonów w organizmie. Jeśli kobieta będzie chciała zostać mamą, może w ten sam sposób ustalić czas, w którym jest największa szansa na zapłodnienie.

Jeszcze przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji warto, abyś poznała zależność między wybraną antykoncepcją a ciążą i dowiedziała się, czy i w jaki sposób metoda wpłynie na Twój organizm i gospodarkę hormonalną. Zrozumienie działania poszczególnych sposobów zapobiegania zapłodnieniu jest bowiem kluczowe, jeśli chcesz mieć antykoncepcję pod kontrolą, a także gdy w przyszłości planujesz urodzić dziecko. Dowiedz się, co zrobić, kiedy zapomnisz wziąć tabletkę antykoncepcyjną >>

Odstawienie antykoncepcji a ciąża – kiedy to zrobić?

Jeśli stosujesz antykoncepcję hormonalną, ale chcesz z niej zrezygnować, bo planujesz powiększenie rodziny, najlepiej skonsultuj to z lekarzem ginekologiem. On dodatkowo poradzi, jak dobrze przygotować się do ciąży.

Na przykład odstawienie tabletek antykoncepcyjnych zaleca się zwykle po zakończeniu bieżącego opakowania, a krążek dopochwowy wyjmuje się po 3 tygodniach od aplikacji. Kobiety, które używają plastra antykoncepcyjnego, powinny poczekać do końca tygodnia, w którym trzeci plaster traci ważność. W przypadku wkładek wewnątrzmacicznych czy implantów czas ten jest kwestią całkowicie indywidualną i decyzję podejmuje się razem z lekarzem, tym bardziej że wyjęcie tego rodzaju środków antykoncepcyjnych nie może odbyć się bez jego udziału.

Co istotne, ginekolog nie tylko pomoże podjąć najwłaściwszą decyzję o terminie odstawienia antykoncepcji, ale również zleci badania niezbędne przed ciążą. Dzięki temu dowiesz się, jakich składników Ci brakuje i co musisz suplementować, zanim zaczniesz starać się o dziecko. Lekarz poradzi też, jakie zmiany powinnaś wprowadzić w diecie i w stylu życia, aby Twój organizm przygotował się do ciąży jak najlepiej.

Jeśli stosujesz antykoncepcję mechaniczną (np. prezerwatywy, diafragmy) lub naturalną, nie musisz czekać. Możesz podjąć starania o dziecko od razu po ich odstawieniu, ponieważ nie mają one żadnego wpływu na gospodarkę hormonalną. Ważne jest jednak nadal poradnictwo, jak przygotować się do ciąży. Sprawdź, jakie są skuteczne i bezpieczne metody zapobiegania ciąży >>

Antykoncepcja a zajście w ciążę – ile czekać?

Jak już zostało wspomniane, czas oczekiwania na zajście w ciążę po odstawieniu antykoncepcji może być różny w zależności od stosowanej metody. Podobnie jest w przypadku cykli niepoprzedzonych antykoncepcją. Nie każdy naturalny cykl jest owulacyjny, zatem nie zawsze dochodzi do ciąży, kiedy zostają podjęte starania o dziecko. W przypadku środków hormonalnych, np. tabletek czy plastrów, owulacja może wystąpić zaraz po odstawieniu, ale nie zawsze ma to miejsce. Do zapłodnienia dochodzi w czasie od kilku tygodni do kilku miesięcy. Z kolei metody niehormonalne (takie jak bariery mechaniczne) nie wpływają na płodność w trakcie stosowania i nic się nie zmienia po ich odstawieniu.

Dowiedz się, kiedy wrócić do antykoncepcji po urodzeniu dziecka >>
Jeszcze raz trzeba podkreślić, że decyzję o odstawieniu antykoncepcji przed zajściem w ciążę najbezpieczniej podjąć wspólnie z lekarzem. Należy się z nim również skonsultować w sytuacji, gdy wielomiesięczne starania o dziecko pozostają nieskuteczne. Ginekolog pomoże zdiagnozować przyczyny problemu, którymi mogą okazać się choćby niezbyt zdrowy styl życia, zaburzenia w produkcji hormonów spowodowane nadwagą albo wiek (im kobieta jest starsza, tym trudniej o zapłodnienie). Jest prawdopodobne, że lekarz zleci wykonanie dodatkowych badań, którymi zostanie objęty również partner pacjentki.

Przerwanie antykoncepcji a ciąża – o czym pamiętać?

Decyzja o dziecku to ważny krok w życiu kobiety i całej rodziny. Dlatego do zajścia w ciążę powinnaś odpowiednio się przygotować. Niezbędnym punktem tego procesu jest odstawienie antykoncepcji, jeśli ją stosujesz.

Poniżej znajdziesz podstawowe wskazówki, których warto się trzymać, kiedy starasz się o dziecko:

• decyzję o zaprzestaniu stosowania antykoncepcji hormonalnej skonsultuj z lekarzem;
• daj swojemu ciału czas na adaptację i odzyskanie równowagi hormonalnej – poczekaj tyle, ile trzeba;
• obserwuj zmiany w swoim organizmie, jak reaguje na odstawienie antykoncepcji, w jaki sposób normuje się cykl menstruacyjny – monitorowanie cyklu pozwoli Ci lepiej zrozumieć czas, w którym płodność jest najwyższa;
• dbaj o zdrowy tryb życia, właściwe odżywianie oraz dostarczenie sobie odpowiednich składników, takich jak kwas foliowy, witaminy B6 i B12, cholina czy cynk² (lekarz po obejrzeniu wyników badań doradzi właściwą suplementację);
• w miarę możliwości staraj się unikać sytuacji stresowych, a jeśli takie się pojawią, pomagaj sobie np. technikami relaksacyjnymi;
• bądź cierpliwa i wytrwała – ponieważ zajście w ciążę zależy od wielu czynników, może to zająć więcej czasu, niż się spodziewasz.

Niezależnie od tego, czy i jakiej antykoncepcji używasz, plany związane z powiększeniem rodziny powinnaś omówić ze swoim lekarzem. Organizm należy bowiem odpowiednio przygotować do zajścia w ciążę, tak aby dziecko miało jak najlepsze warunki do rozwoju. Szczególnie ważne jest to w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej, gdzie wymagany jest czas na ustabilizowanie cyklu i osiągnięcie równowagi.