Nie potrzebujemy estrogenu, aby antykoncepcja hormonalna była skuteczna. Na początku, gdy opracowywano pierwsze tabletki antykoncepcyjne w latach 50. XX wieku, stosowano progestageny. Niestety były one zanieczyszczone estrogenem, co sprawiło, że przez lata uważano, że tylko połączenie estrogenu i progestagenu zapewnia skuteczność. Tak powstały popularne tabletki dwuskładnikowe.

Dziś wiemy, że sam progestagen wystarczy, by zapewnić skuteczną ochronę przed ciążą. Progestageny zastosowane w tabletkach jednoskładnikowych skutecznie zmieniają gęstość śluzu szyjkowego i szerokość endometrium, uniemożliwiając zapłodnienie. Co więcej, progestageny nowej generacji skutecznie hamują również owulację, stąd ich współczynnik Pearla jest taki jak tabletek dwuskładnikowych, ale w przeciwieństwie do nich nie wykazują działań niepożądanych związanych z zastosowaniem estrogenu.

Pamiętaj, że nie każda kobieta powinna przyjmować estrogen, ponieważ może on zwiększać ryzyko zakrzepicy, szczególnie w przypadku obecności dodatkowych czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów, otyłość, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemie czy pojawienie się zakrzepicy w przeszłości lub jej występowanie w rodzinie. Dlatego tabletki jednoskładnikowe są dobrym rozwiązaniem dla kobiet, które nie mogą stosować metod zawierających estrogen.

To zdecydowanie błędne przekonanie, które często prowadzi do rezygnacji z antykoncepcji. Faktem jest, że płodność u kobiet spada wraz z wiekiem, ale to nie oznacza, że ciąża jest niemożliwa. Kobiety po 35., a nawet po 45. czy 50. roku życia mogą zajść w ciążę, szczególnie jeśli wciąż miesiączkują (ryzyko zajścia w ciążę oceniamy jako nieistniejące rok po zaprzestaniu miesiączkowania z powodu menopauzy).

Dla wielu kobiet oznacza to czas, gdy ryzyko ciąży jest niedoceniane, co może prowadzić do niespodziewanego macierzyństwa. Dlatego tak ważne jest stosowanie skutecznej i bezpiecznej metody antykoncepcji, dopasowanej do wieku i stanu zdrowia.

Zdecydowanie nie. Doustna antykoncepcja hormonalna, zarówno jedno-, jak i dwuskładnikowa, gwarantuje całkowicie odwracalne działanie antykoncepcyjne. Wszystkie nieplanowane ciąże, które wystąpiły w czasie robienia przerw w stosowaniu antykoncepcji, to najlepszy dowód na to, że płodność zwykle wraca natychmiast po odstawieniu tabletek.

Nieprawda! To jeden z najbardziej rozpowszechnionych mitów na temat antykoncepcji hormonalnej.
Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby zacząć starania o dziecko już w pierwszym cyklu po odstawieniu tych środków. Stosowanie antykoncepcji hormonalnej w przeszłości nie zwiększa ryzyka wystąpienia wad wrodzonych u dziecka.

Należy jednak pamiętać, że każda kobieta w wieku rozrodczym, bez względu na to, czy stosuje antykoncepcję hormonalną, czy nie, powinna przyjmować kwas foliowy w dawce 0,4 mg dziennie. Suplementacja ta uzupełnia naturalną dietę bogatą w foliany.

Nie wszystkie tabletki antykoncepcyjne zwiększają ryzyko zakrzepicy. Ryzyko to dotyczy jedynie tabletek zawierających estrogen, czyli metod dwuskładnikowych. Należy pamiętać, że żylna choroba zakrzepowo-zatorowa może wystąpić także u kobiet, które nie stosują żadnej antykoncepcji. Dwuskładnikowa antykoncepcja jest tylko jednym z wielu czynników powodujących wzrost ryzyka.

Do innych czynników zwiększających ryzyko zakrzepicy należą m.in. wiek, otyłość, palenie papierosów, astma, niewydolność serca, zespół policystycznych jajników (PCOS), choroby reumatyczne, trombofilie, długotrwałe unieruchomienie czy duże operacje. Dodatkowo, poziom ryzyka w przypadku antykoncepcji dwuskładnikowej zależy od dawki estrogenu oraz rodzaju zastosowanego progestagenu.

Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku tabletek jednoskładnikowych, zawierających wyłącznie progestagen. Te preparaty nie zwiększają ryzyka zakrzepicy i są często przepisywane kobietom, u których już czynniki ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej.

Twierdzenie, że tabletki antykoncepcyjne powodują zakrzepicę, jest błędne i zbyt uogólnione. Jednoskładnikowe metody antykoncepcji są pod tym względem całkowicie bezpieczne, a ryzyko związane z metodami dwuskładnikowymi jest stosunkowo niskie i zależy od indywidualnych czynników zdrowotnych. Ważne jest, aby metoda antykoncepcji była dobrana odpowiednio do potrzeb i stanu zdrowia pacjentki.

Antykoncepcja hormonalna nie powoduje bezpłodności – jej działanie jest całkowicie odwracalne. Po odstawieniu tabletek wiele kobiet szybko zachodzi w ciążę, a badania pokazują, że w ciągu pierwszego roku od zakończenia ich stosowania 83% kobiet planujących dziecko osiąga ten cel¹. Na późniejszą płodność nie wpływa także długość przyjmowania antykoncepcji hormonalnej.

Antykoncepcja hormonalna nie tylko skutecznie chroni przed ciążą w okresie stosowania, ale również daje pewność, że płodność wraca szybko po jej odstawieniu, co jest dobrą wiadomością dla kobiet planujących potomstwo.

1. Girum T., Wasie A., Return of fertility after discontinuation of contraception: a systematic review and meta-analysis, Contraception and Reproductive Medicine 2018; doi: 10.1186/s40834-018-0064-y.

Karmienie piersią wcale nie musi uchronić Cię przed kolejną ciążą. Badania pokazują, że 14–18% kobiet regularnie karmiących piersią nadal jajeczkuje, co oznacza, że mogą zajść w ciążę.

Dlatego, jeśli nie planujesz tak szybko kolejnego dziecka, porozmawiaj z lekarzem o właściwej antykoncepcji hormonalnej. W Twoim przypadku tabletka dwuskładnikowa nie jest wskazana. Zawarty w niej estrogen zmniejszy ilość pokarmu oraz wpłynie na jego jakość.

U kobiet wyłącznie karmiących piersią antykoncepcję hormonalną zaleca się wprowadzić od 3. miesiąca po porodzie. Natomiast w przypadku częściowego karmienia piersią środki antykoncepcyjne powinny być stosowane nawet już po 3 tygodniach od porodu.

Tu sprawa jest bardziej złożona. Z jednej strony badania wykazują niewielki wzrost ryzyka raka piersi u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, z drugiej zaś - stosowanie antykoncepcji hormonalnej zmniejsza ryzyko wystąpienia innych nowotworów, takich jak rak endometrium, jajnika czy jelita grubego.

Pamiętaj, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej nie jest jedynym czynnikiem zwiększenia ryzyka wystąpienia raka piersi. Występuje wiele innych czynników zwiększających to ryzyko, takich jak:

• wiek (ryzyko zwiększa się po 50. roku życia),
• obciążenie genetyczne (mutacje w genach BRCA1, BRCA2 i innych),
• wczesne rozpoczęcie miesiączkowania lub późna menopauza,
• pierwszy poród po 35. roku życia lub brak karmienia piersią,
• otyłość,
• styl życia (wysokie spożycie tłuszczów, palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu),
• duża gęstość tkanki gruczołowej piersi.

Kobiety aktualnie chore na raka piersi lub te, które przebyły tę chorobę, nie powinny stosować antykoncepcji hormonalnej w żadnej formie. Twierdzenie, że antykoncepcja hormonalna zwiększa ryzyko nowotworów, jest uproszczone. Owszem, może nieznacznie powodować wzrost ryzyka raka piersi, ale jednocześnie znacząco zmniejsza ryzyko innych groźnych nowotworów. Ważne jest indywidualne podejście do wyboru metody antykoncepcji, uwzględniające stan zdrowia i historię chorób pacjentki.

Kobiece libido to niezwykle złożony mechanizm, na który wpływa wiele czynników, zarówno fizycznych, jak i psychologicznych. Spadek ochoty na seks po rozpoczęciu stosowania antykoncepcji hormonalnej nie jest regułą, ale jeśli wystąpi i będzie utrzymywać się przez dłuższy czas, może to mieć związek z konkretnym rodzajem tabletek.

Nie wszystkie tabletki hormonalne działają tak samo. Problemy z libido mogą pojawiać się po niektórych kombinacjach estrogenowo-progestagenowych, dlatego zmiana na inną kombinację może pomóc. Jeśli to nie przyniesie rezultatów, warto rozważyć przejście na tabletki jednoskładnikowe (zawierające tylko progestagen).

Kluczowe jest indywidualne dopasowanie antykoncepcji. Tabletki hormonalne mają na celu poprawę komfortu życia seksualnego, a nie jego ograniczanie. Dlatego każda zmiana libido powinna być zgłoszona ginekologowi, który pomoże znaleźć odpowiednią metodę antykoncepcji, niemającą negatywnego wpływu na ochotę na seks.

Jeśli palisz papierosy (dla swojego zdrowia lepiej tego nie rób), możesz przyjmować antykoncepcję hormonalną, ale powinny to być tabletka jednoskładnikowa, wkładka domaciczna lub implant podskórny. Tabletki zawierające estrogen nie są dla Ciebie. Jeśli jesteś po 35. roku życia i palisz do 15 papierosów dziennie, ryzyko stosowania tabletki dwuskładnikowej (z estrogenem) przewyższa korzyści. Jeśli palisz więcej niż 15 papierosów, ryzyko jest nieakceptowalne! Taka antykoncepcja nie może być pod żadnym pozorem stosowana. Porozmawiaj z lekarzem o właściwej dla siebie metodzie antykoncepcji hormonalnej. Podczas wizyty nie ukrywaj, że palisz papierosy.

Antykoncepcja hormonalna jest jedną z najczęściej stosowanych metod zapobiegania ciąży. Współczesne środki hormonalne, takie jak tabletki, plastry czy wkładki wewnątrzmaciczne, zawierają niskie dawki hormonów, są regularnie testowane pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności. Ryzyko poważnych działań niepożądanych jest niewielkie, zwłaszcza jeśli środki te są stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza.

Choć estrogenowe formy antykoncepcji wiążą się z pewnym ryzykiem zakrzepicy, to jest ono niższe niż w ciąży czy połogu. Co ważne, działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej można minimalizować, dobierając odpowiednią metodę i biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby pacjentki.

Antykoncepcja hormonalna jest bezpieczna, o ile stosuje się ją prawidłowo i dobiera indywidualnie do stanu zdrowia i wieku kobiety.