Dziś wiemy, że sam progestagen wystarczy, by zapewnić skuteczną ochronę przed ciążą. Progestageny zastosowane w tabletkach jednoskładnikowych skutecznie zmieniają gęstość śluzu szyjkowego i szerokość endometrium, uniemożliwiając zapłodnienie. Co więcej, progestageny nowej generacji skutecznie hamują również owulację, stąd ich współczynnik Pearla jest taki jak tabletek dwuskładnikowych, ale w przeciwieństwie do nich nie wykazują działań niepożądanych związanych z zastosowaniem estrogenu.
Pamiętaj, że nie każda kobieta powinna przyjmować estrogen, ponieważ może on zwiększać ryzyko zakrzepicy, szczególnie w przypadku obecności dodatkowych czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów, otyłość, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemie czy pojawienie się zakrzepicy w przeszłości lub jej występowanie w rodzinie. Dlatego tabletki jednoskładnikowe są dobrym rozwiązaniem dla kobiet, które nie mogą stosować metod zawierających estrogen.Dla wielu kobiet oznacza to czas, gdy ryzyko ciąży jest niedoceniane, co może prowadzić do niespodziewanego macierzyństwa. Dlatego tak ważne jest stosowanie skutecznej i bezpiecznej metody antykoncepcji, dopasowanej do wieku i stanu zdrowia.
Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby zacząć starania o dziecko już w pierwszym cyklu po odstawieniu tych środków. Stosowanie antykoncepcji hormonalnej w przeszłości nie zwiększa ryzyka wystąpienia wad wrodzonych u dziecka.
Należy jednak pamiętać, że każda kobieta w wieku rozrodczym, bez względu na to, czy stosuje antykoncepcję hormonalną, czy nie, powinna przyjmować kwas foliowy w dawce 0,4 mg dziennie. Suplementacja ta uzupełnia naturalną dietę bogatą w foliany.
Do innych czynników zwiększających ryzyko zakrzepicy należą m.in. wiek, otyłość, palenie papierosów, astma, niewydolność serca, zespół policystycznych jajników (PCOS), choroby reumatyczne, trombofilie, długotrwałe unieruchomienie czy duże operacje. Dodatkowo, poziom ryzyka w przypadku antykoncepcji dwuskładnikowej zależy od dawki estrogenu oraz rodzaju zastosowanego progestagenu.
Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku tabletek jednoskładnikowych, zawierających wyłącznie progestagen. Te preparaty nie zwiększają ryzyka zakrzepicy i są często przepisywane kobietom, u których już czynniki ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej.
Twierdzenie, że tabletki antykoncepcyjne powodują zakrzepicę, jest błędne i zbyt uogólnione. Jednoskładnikowe metody antykoncepcji są pod tym względem całkowicie bezpieczne, a ryzyko związane z metodami dwuskładnikowymi jest stosunkowo niskie i zależy od indywidualnych czynników zdrowotnych. Ważne jest, aby metoda antykoncepcji była dobrana odpowiednio do potrzeb i stanu zdrowia pacjentki.Antykoncepcja hormonalna nie tylko skutecznie chroni przed ciążą w okresie stosowania, ale również daje pewność, że płodność wraca szybko po jej odstawieniu, co jest dobrą wiadomością dla kobiet planujących potomstwo.
1. Girum T., Wasie A., Return of fertility after discontinuation of contraception: a systematic review and meta-analysis, Contraception and Reproductive Medicine 2018; doi: 10.1186/s40834-018-0064-y.Dlatego, jeśli nie planujesz tak szybko kolejnego dziecka, porozmawiaj z lekarzem o właściwej antykoncepcji hormonalnej. W Twoim przypadku tabletka dwuskładnikowa nie jest wskazana. Zawarty w niej estrogen zmniejszy ilość pokarmu oraz wpłynie na jego jakość.
- tabletki jednoskładnikowe,
- implant podskórny,
- wkładki wewnątrzmaciczne.
Pamiętaj, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej nie jest jedynym czynnikiem zwiększenia ryzyka wystąpienia raka piersi. Występuje wiele innych czynników zwiększających to ryzyko, takich jak:
- wiek (ryzyko zwiększa się po 50. roku życia),
- obciążenie genetyczne (mutacje w genach BRCA1, BRCA2 i innych),
- wczesne rozpoczęcie miesiączkowania lub późna menopauza,
- pierwszy poród po 35. roku życia lub brak karmienia piersią,
- otyłość,
- styl życia (wysokie spożycie tłuszczów, palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu),
- duża gęstość tkanki gruczołowej piersi.
- raka endometrium – ryzyko spada o 50%,
- raka jajnika – ryzyko jest niższe o 30–50%,
- raka jelita grubego – statystycznie występuje rzadziej u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną.
Nie wszystkie tabletki hormonalne działają tak samo. Problemy z libido mogą pojawiać się po niektórych kombinacjach estrogenowo-progestagenowych, dlatego zmiana na inną kombinację może pomóc. Jeśli to nie przyniesie rezultatów, warto rozważyć przejście na tabletki jednoskładnikowe (zawierające tylko progestagen).
Kluczowe jest indywidualne dopasowanie antykoncepcji. Tabletki hormonalne mają na celu poprawę komfortu życia seksualnego, a nie jego ograniczanie. Dlatego każda zmiana libido powinna być zgłoszona ginekologowi, który pomoże znaleźć odpowiednią metodę antykoncepcji, niemającą negatywnego wpływu na ochotę na seks.Choć estrogenowe formy antykoncepcji wiążą się z pewnym ryzykiem zakrzepicy, to jest ono niższe niż w ciąży czy połogu. Co ważne, działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej można minimalizować, dobierając odpowiednią metodę i biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby pacjentki.
Antykoncepcja hormonalna jest bezpieczna, o ile stosuje się ją prawidłowo i dobiera indywidualnie do stanu zdrowia i wieku kobiety.