Antykoncepcja
a inne leki – czy są jakieś
przeciwwskazania?

Antykoncepcja a inne leki – czy są jakieś przeciwwskazania?
Interakcje między antykoncepcją a innymi lekami mogą wpływać na skuteczność obu terapii i stwarzać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Z tego artykułu dowiesz się, co osłabia działanie tabletek antykoncepcyjnych (lista) i jakie środki ostrożności należy podjąć w takiej sytuacji. Zrozumiesz też, jak ważne jest bezpieczne łączenie antykoncepcji z innymi lekami (w tym antybiotykami) oraz informowanie lekarza, jakie leki przyjmujesz.

Antybiotyk a antykoncepcja – czy można je łączyć?

Wybierając antykoncepcję hormonalną, należy wziąć pod uwagę między innymi stan hormonalny kobiety, choroby współistniejące oraz wskaźnik masy ciała. Jest to bowiem grupa czynników mogących obniżać skuteczność antykoncepcji. Kolejną istotną kwestią są przyjmowane leki, suplementy i preparaty, ponieważ niektóre z nich również mają wpływ na działanie tabletek antykoncepcyjnych, w dużej mierze decydując o niepowodzeniu tej metody zapobiegania ciąży1.

Wśród leków, na które powinnaś zwrócić szczególną uwagę, jeśli przyjmujesz tabletki antykoncepcyjne, znajdują się antybiotyki. Co prawda większość z nich nie ma wpływu na skuteczność antykoncepcji, jednak może się zdarzyć, że w razie choroby zostaną Ci przepisane takie, które obniżą skuteczność tabletek.
Sprawdź, co powinnaś wiedzieć o jednoskładnikowej tabletce antykoncepcyjnej >> Jeśli chcesz mieć pod kontrolą swoją antykoncepcję, zapoznaj się z naszymi wskazówkami na temat tego, co osłabia jej działanie, czyli z którymi innymi lekami tabletki antykoncepcyjne mogą wchodzić w interakcję.
Przesuwanie okresu – antykoncepcja w formie tabletek

Co osłabia działanie tabletek antykoncepcyjnych?
Lista i zależności

Ponieważ niektóre leki mogą obniżać skuteczność antykoncepcji hormonalnej, warto przed rozpoczęciem ich stosowania otwarcie porozmawiać z lekarzem. Podczas wizyty u specjalisty powiedz mu, że przyjmujesz tabletki antykoncepcyjne. Być może okaże się, że będziesz musiała zastosować się do dodatkowych zaleceń (powiemy o nich w dalszej części artykułu) albo nawet na czas terapii odstawić antykoncepcję. Należy również zwrócić uwagę na suplementy diety oraz preparaty ziołowe – zanim zaczniesz je stosować, zapytaj swojego lekarza lub farmaceutę, czy nie będzie to coś, co obniży skuteczność tabletek antykoncepcyjnych.

Warto, abyś dokładnie zapoznała się też z treścią ulotki dołączonej do opakowania Twoich tabletek. Powinnaś w niej znaleźć informacje o tym, co może zaburzać ich działanie. Nawet jeśli teraz nie stosujesz żadnych leków czy suplementów, taka wiedza przyda Ci się na przyszłość.

Zawsze trzeba zwrócić uwagę na zależności, których listę zamieszczamy poniżej.

  • Antybiotyk a antykoncepcja – najnowsze dane wskazują, że zdecydowana większość antybiotyków nie wykazuje znaczącego oddziaływania na tabletki antykoncepcyjne. Powinno się jednak uważać na niektóre substancje czynne, które powodują rozkład hormonów zawartych w tabletkach, co z kolei prowadzi do obniżenia skuteczności antykoncepcji.
  • Leki przeciwpadaczkowe a antykoncepcja – przyjmowanie obu tych rodzajów leków jednocześnie może mieć negatywny wpływ na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Jest to uzależnione od dawki i rodzaju leku przeciwpadaczkowego.
  • Ziołowe leki i suplementy diety a antykoncepcja – choć może się to wydawać nieoczywiste, koniecznie powinnaś sprawdzić, czy leki lub suplementy diety na bazie roślin, które będziesz chciała stosować w połączeniu z antykoncepcją hormonalną, nie wpłyną na metabolizm hormonów, a tym samym na osłabienie działania tabletek antykoncepcyjnych. Wśród składników, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę, znajdują się: żeń-szeń, soja, zielona herbata czy dziurawiec zwyczajny1. Warto również wiedzieć, że negatywny wpływ na skuteczność tabletek wykazano u kobiet przyjmujących wysokie dawki witaminy C (powyżej 1000 mg/dobę)1.
  • Leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne a antykoncepcja – u kobiet przyjmujących tego rodzaju środki powinno się bardzo uważnie dobierać antykoncepcję hormonalną. Interakcje zachodzące między tymi dwoma grupami leków mogą bowiem nie tylko osłabiać działanie antykoncepcji, lecz także wpływać na terapię prowadzoną u pacjentki1.
  • Leki na HIV a antykoncepcja – kobiety żyjące z HIV zawsze powinny mieć na uwadze, że leki antyretrowirusowe mogą wchodzić w interakcję z tabletkami antykoncepcyjnymi, co powoduje zmniejszenie stężenia zawartych w nich hormonów, a tym samym obniżenie skuteczności2. Dobór antykoncepcji doustnej należy więc dokładnie omówić z lekarzem.
Samodzielnie trudno jest ocenić, czy jednoczesne przyjmowanie różnych leków lub suplementów wywoła działania niepożądane. Dlatego to takie ważne, aby zasięgnąć porady specjalisty.

Przeczytaj, czy istnieje zależność między szczepionkami na COVID-19 a antykoncepcją hormonalną >>

Tabletki antykoncepcyjne a antybiotyk – wpływ na ciążę

Jak już powiedzieliśmy, niektóre leki mogą wpływać na metabolizm hormonów, co osłabia działanie tabletek antykoncepcyjnych i zwiększa ryzyko zapłodnienia.

Jeśli więc kobiecie zależy na skutecznej ochronie przed zajściem w ciążę, powinna w takiej sytuacji wdrożyć dodatkowe środki ostrożności. Może to oznaczać, że pacjentka, która przyjmuje jednocześnie tabletki antykoncepcyjne i antybiotyki, będzie musiała przez całą antybiotykoterapię oraz tydzień po jej zakończeniu korzystać z dodatkowej metody zapobiegania ciąży1 (np. prezerwatyw).
Czy zastanawiałaś się, do jakiego wieku można zajść w ciążę? >>
Tabletki antykoncepcyjne a antybiotyk – wpływ na ciążę

Antybiotyk a antykoncepcja – zawsze pod kontrolą lekarza

Każdorazowo, kiedy planuje się stosowanie antybiotyków w połączeniu z antykoncepcją hormonalną, wymagana jest konsultacja ze specjalistą, który oceni potencjalne ryzyko wynikające z interakcji obu grup leków. Dostosuje on terapię do indywidualnych potrzeb pacjentki oraz doradzi, czy w danym przypadku konieczne będzie używanie dodatkowych środków ochronnych i jak długo należy się tego trzymać.

Pamiętaj, że podczas wizyty zarówno u lekarza ginekologa, jak i u innego specjalisty, powinnaś być całkowicie szczera i udzielić im wszystkich informacji o stosowanych lekach, metodach antykoncepcji, a także o Twoim stanie zdrowia czy nawet nałogach. To pozwoli na przeprowadzenie leczenia w taki sposób, aby zapewnić maksymalną ochronę przed ciążą, ale przede wszystkim zadbać o Twoje bezpieczeństwo. Może się bowiem okazać, że najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie rezygnacja z antykoncepcji aż do zakończenia terapii antybiotykiem (lub innym lekiem) i całkowitego wyzdrowienia. Dowiedz się, czy istnieje ryzyko zakrzepicy przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej >> Świadomość, że niektóre leki mogą wchodzić w interakcje z tabletkami antykoncepcyjnymi, jest bardzo ważna, a otwarta komunikacja z lekarzem to najlepsza droga do przepisania bezpiecznej i skutecznej terapii. W trosce o własne zdrowie i komfort warto o tym pamiętać i stosować się do wskazówek przekazanych przez specjalistę.
Piśmiennictwo:
1 Woroń J., Niekorzystne interakcje środków antykoncepcyjnych, https://podyplomie.pl/medycyna/35400,niekorzystne-interakcje-srodkow-antykoncepcyjnych (data dostępu: 19 kwietnia 2024).
2 Rogowska-Szadkowska D., Bąkowska E., Zakażenie HIV i kobiety. Materiały informacyjne dla osób żyjących z HIV, Krajowe Centrum ds. AIDS, Warszawa 2008, s. 10.