Estrogen w
antykoncepcji
– to trzeba wiedzieć!
Estrogen – ważny hormon kobiecy
Do grupy estrogenów zaliczają się estradiol, estron i estriol. Są to hormony naturalnie produkowane, m.in. w jajnikach i nadnerczach, a także w tkance tłuszczowej. W przypadku kobiet estrogen odgrywa bardzo istotną rolę – reguluje cykl miesiączkowy, wpływa na rozwój narządów rozrodczych, na przygotowanie organizmu do ciąży, a później na wzrost płodu. Naturalny estrogen przyspiesza też metabolizm, wspomaga wchłanianie wapnia i podnosi stężenie „dobrego” cholesterolu. Kobiety zawdzięczają temu hormonowi kształtną sylwetkę oraz smukłą talię. Wśród zalet syntetycznego estrogenu (stosowanego w tabletkach antykoncepcyjnych) wymienia się działanie lecznicze, np. przy niewydolności jajników, a także pozytywny wpływ na stan włosów i skóry. Ma on też właściwości zapobiegające osteoporozie, co jest szczególnie ważne dla pań w okresie okołomenopauzalnym. Przeczytaj więcej o antykoncepcji dla pań w różnym wieku >> U kobiet może występować zarówno niedobór, jak i nadmiar estrogenu. Niedobór bywa spowodowany wadami rozwoju jajników, okresem pomenopauzalnym, niedoczynnością przysadki mózgowej, anoreksją, nadużywaniem alkoholu, a także bardzo dużym wysiłkiem fizycznym (np. przy sportach wytrzymałościowych). Nadmiar estrogenu jest skutkiem przyjmowania zbyt dużych dawek hormonów, przedwczesnego dojrzewania płciowego, marskością wątroby, nadczynnością tarczycy czy obecnością guzów jajnika i nadnerczy. Obie te sytuacje są niebezpieczne dla zdrowia.Niedobór estrogenu i jego konsekwencje
Zbyt mała ilość estrogenu w organizmie może powodować m.in.:- nieregularne miesiączkowanie,
- infekcje i suchość pochwy,
- zaburzenia snu, zmęczenie, gorsze samopoczucie,
- obniżenie popędu płciowego,
- pogorszenie kondycji skóry,
- predyspozycje do osteoporozy.
Nadmiar estrogenu w organizmie
Nadmiar estrogenu dotyczy zwłaszcza kobiet z otyłością, nadciśnieniem czy cukrzycą.Skutki zbyt dużej ilości tego hormonu to m.in.:
- zaburzenia miesiączkowania,
- obrzęki, wzdęcia,
- zmęczenie, problemy z koncentracją,
- wzrost masy ciała,
- nudności,
- wahania nastroju,
- obniżenie popędu płciowego,
- predyspozycje do zakrzepicy.
Estrogen w tabletkach antykoncepcyjnych
Estrogen w tabletkach antykoncepcyjnych odpowiada za kontrolowanie krwawień, a także wzmacnia właściwości progestagenu, czyli drugiego składnika tabletek dwuskładnikowych. Zawartość estrogenu w takich pigułkach może być różna (15-35 μg), co pomaga w maksymalny sposób dopasować antykoncepcję hormonalną do potrzeb pacjentki. W przypadku młodych dziewcząt korzystniejsze są tabletki z mniejszym stężeniem estrogenu, ze względu na mniejszą liczbę ewentualnych działań niepożądanych. Estrogen w tabletkach może być niebezpieczny dla kobiet w dojrzałym wieku, z nadwagą i otyłością, palących papierosy, mających w rodzinie osoby z udarem lub zawałem przed 50. rokiem życia, a także dla kobiet z nieprawidłowym stężeniem cholesterolu. W tych grupach hormon zwiększa ryzyko niebezpiecznej dla życia zakrzepicy.A może antykoncepcja bez estrogenu?
Antykoncepcja jednoskładnikowa bez estrogenu zawiera tylko progestagen (syntetyczny odpowiednik progesteronu), dzięki czemu jest bezpieczniejsza od dwuskładnikowej i wykazuje mniej działań niepożądanych, przede wszystkim nie zwiększa ryzyka wystąpienia chorób, takich jak: zakrzepica, udary. Dowiedz się więcej o antykoncepcji jednoskładnikowej >>Zalety antykoncepcji jednoskładnikowej:
- nie wpływa na pokarm matek karmiących, więc jest bezpieczna dla nich i dla dziecka,
- nie potęguje ryzyka udaru i zakrzepicy – może być stosowana przez kobiety palące wyroby tytoniowe,
- jest odpowiednia dla pacjentek po 40. roku życia z podwyższonym ryzykiem wystąpienia cukrzycy, nadciśnienia i innych chorób przewlekłych,
- jest dobrym wyborem dla kobiet z nadwagą i otyłych ze względu na większe ryzyko zakrzepicy w tej grupie,
- jest bezpieczna dla nastolatek, których organizm znajduje się w fazie burzy hormonalnej.
Kobiety, które nie powinny przyjmować estrogenu, stanowią dość dużą grupę. W ich przypadku antykoncepcja hormonalna powinna być wyjątkowo dobrze przemyślana i dopasowana. Wybór należy skonsultować z lekarzem ginekologiem, który – znając schorzenia oraz czynniki ryzyka swojej pacjentki – będzie najlepiej wiedział, jaką metodę powinna stosować, aby skutecznie zabezpieczyć się przed ciążą. Antykoncepcja jednoskładnikowa może być dobrą alternatywą w przypadku przeciwwskazań do estrogenów, biorąc pod uwagę jej dobry profil bezpieczeństwa i możliwość stosowania nawet w przypadku występowania czynników ryzyka zakrzepicy.
