Tabletki
antykoncepcyjne a
tycie

Tabletki antykoncepcyjne – jak działają?

Tabletki antykoncepcyjne należą do najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Zawierają syntetyczne hormony, które w postaci naturalnej występują również w organizmie kobiety. To właśnie one – estrogen i progestagen – chronią przed niepożądaną ciążą, zatrzymując owulację i zagęszczając śluz szyjki macicy, tak aby skutecznie zapobiegał przedostawaniu się plemników i zapłodnieniu.

Tabletki mogą być dwuskładnikowe – wtedy mają w składzie oba hormony, albo jednoskładnikowe – wówczas mówimy o antykoncepcji bez estrogenu, zawierającej sam progestagen. Młode, zdrowe kobiety mogą stosować każdy rodzaj tabletek, istnieją jednak grupy pacjentek, u których bardziej wskazana jest antykoncepcja jednoskładnikowa. Są to między innymi panie po 40. roku życia z chorobami towarzyszącymi, nałogowe palaczki czy pacjentki mające w wywiadzie rodzinnym schorzenia układu krążenia. U tych kobiet zawarty w tabletkach dwuskładnikowych estrogen może zwiększać ryzyko żylnej lub tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej. Sprawdź, co musisz wiedzieć o estrogenie w tabletkach antykoncepcyjnych >>

Tabletki antykoncepcyjne a tycie

Niejedna kobieta słysząc, że tabletki antykoncepcyjne mogą zwiększać apetyt, a tym samym przyczyniać się do zwiększenia masy ciała, rezygnuje z tej metody zapobiegania ciąży i próbuje zastąpić tabletki innymi środkami, nierzadko mniej skutecznymi. Zdarza się też, że pacjentki na własną rękę przerywają przyjmowanie tabletek, ponieważ wydaje im się, że to one spowodowały przyrost kilogramów. Tymczasem nie należy decydować samodzielnie o odstawieniu antykoncepcji, tylko skonsultować swoje obawy z ginekologiem, który pomoże znaleźć prawdziwą przyczynę tycia i w razie potrzeby – wymieni preparat.

Czy po tabletkach antykoncepcyjnych się tyje?

Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych zależy nie tylko od ich składu, lecz także od regularności przyjmowania, od innych stosowanych terapii oraz cech indywidualnych pacjentki. Tak samo jest z działaniami niepożądanymi, które mogą wystąpić, ale nie muszą.

Analizując ulotki różnych tabletek antykoncepcyjnych, można przeczytać o ich wpływie na masę ciała – i to zarówno o jej zwiększeniu, jak i zmniejszeniu. Kwestia tycia po tabletkach zależy od bardzo wielu czynników oraz okoliczności towarzyszących, np. trybu życia, sposobu odżywiania, wieku czy chorób. Przeprowadzone badania naukowe niekoniecznie potwierdzają przekonanie, że po tabletkach się tyje. Przykładowo, w badaniu, którego celem był wpływ dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej na parametry hormonalne i metaboliczne u kobiet z zespołem policystycznych jajników, nie zaobserwowano u pacjentek negatywnego wpływu na masę ciała w ciągu sześciomiesięcznej kuracji¹. A podczas przeglądu i analizy badań, w których porównano działanie tabletek antykoncepcyjnych bez estrogenu (z samym progestagenem) z innymi metodami zapobiegania ciąży, odnaleziono niewiele danych potwierdzających zależność między stosowaniem środków antykoncepcyjnych a masą ciała. Większość badań odnotowała średni przyrost nieprzekraczający dwóch kilogramów w czasie od 6 miesięcy do roku². Również porównanie badań nad złożoną antykoncepcją hormonalną a jej wpływem na masę ciała nie wykazało związku między jednym a drugim³. Niemniej jednak, mimo wyników niektórych badań, zatwierdzone ulotki większości hormonalnych środków antykoncepcyjnych wskazują, że zmiana masy ciała może być działaniem niepożądanym i mimo wyników badań należy o tym pamiętać. Jak każde inne działanie niepożądane, może ono wystąpić, ale nie musi. U większości kobiet stosujących środki antykoncepcyjne działania niepożądane nie występują i tak samo jest ze zwiększeniem masy ciała.

Tabletki antykoncepcyjne a tycie: możliwe przyczyny

A jednak niektóre kobiety przyjmujące tabletki antykoncepcyjne zgłaszają pojawianie się dodatkowych kilogramów przy stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych. W takiej sytuacji należy zastanowić się, czy nie mają na to wpływu inne czynniki, takie jak:

• nieprawidłowe nawyki żywieniowe – spożywanie produktów wysokoprzetworzonych, bogatych w cukry proste i tłuszcze nasycone, fast foodów, nieregularne i zbyt obfite posiłki, jedzenie w pośpiechu,
• używki – papierosy, alkohol,
• siedzący tryb życia – brak regularnej aktywności fizycznej,
• nieprawidłowa higiena snu – szczególnie jego niedobór,
• zmęczenie – brak regularnego wypoczynku, przebywania na świeżym powietrzu,
• stres – zwłaszcza przewlekły,
• wiek – u kobiet po 40. roku życia metabolizm staje się wolniejszy, następuje spadek ilości tkanki mięśniowej i wzrost tkanki tłuszczowej.

Jeśli kobieta przyjmująca tabletki antykoncepcyjne prowadzi zdrowy tryb życia, a mimo to obserwuje zwiększenie masy ciała, bardzo prawdopodobną przyczyną jest zatrzymywanie wody w organizmie. Może mieć to miejsce szczególnie w przypadku antykoncepcji złożonej, ponieważ to zawarty w niej hormon – estrogen – jest odpowiedzialny za gromadzenie się wody, a co za tym idzie – pojawienie się uczucia nabrzmienia. Dowiedz się więcej o jednoskładnikowej tabletce bez estrogenu >>

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe a tycie

Przed rozpoczęciem przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych należy koniecznie omówić z ginekologiem wszystkie wskazania i przeciwwskazania oraz szczerze opowiedzieć mu o swoim trybie życia, ewentualnych chorobach i nałogach. Tylko wtedy lekarz będzie mógł przepisać skuteczną i bezpieczną antykoncepcję, która zminimalizuje działania niepożądane, między innymi ryzyko zatrzymywania wody w organizmie. Potwierdza to fakt, że ta metoda zapobiegania ciąży zalecana jest kobietom z nadwagą i otyłością, właśnie ze względu na to, że nie prowadzi do zatrzymywania wody w organizmie i związanych z tym obrzęków.

Tabletki antykoncepcyjne, po których się nie tyje

Co prawda większa zawartość hormonów w tabletce zwiększa jej skuteczność, ale wyższe jest też ryzyko pojawienia się działań niepożądanych. Dlatego, w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie pacjentek, najbardziej popularne i najczęściej polecane są dziś preparaty zawierające małe dawki hormonów, czyli tzw. antykoncepcja ultralekka. Została ona tak opracowana, aby w składzie znalazły się jak najmniejsze, a jednocześnie w dalszym ciągu skuteczne dawki hormonów. Do antykoncepcji ultralekkiej zaliczają się również jednoskładnikowe tabletki bez estrogenu, zawierające tylko małą dawkę progestagenu.

Antykoncepcja ultralekka jest polecana między innymi kobietom rozpoczynającym stosowanie tabletek, zmagającym się z dolegliwościami przed okresem (np. migrenowym bólem głowy), mającym bardzo obfite i długie miesiączki, karmiącym piersią czy paniom po 40. roku życia. Sprawdź, w jakich dolegliwościach pomagają tabletki antykoncepcyjne >>

Wzrost masy ciała po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych

Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych sprawia, że organizm przyzwyczaja się do codziennej dawki hormonów. Dlatego po odstawieniu antykoncepcji kobieta może przez jakiś czas obserwować u siebie gorsze samopoczucie, osłabienie kondycji włosów i cery, zaburzenia miesiączkowania, ale też np. wzrost libido. Odstawienie tabletek nie powinno również powodować przyrostu kilogramów. Możemy nawet zaobserwować zmniejszenie masy ciała. Ilość tkanki tłuszczowej pozostanie niezmieniona.

Jak dobrać tabletki antykoncepcyjne, aby nie przytyć?

Wiele kobiet zapytanych, jaką metodę zapobiegania ciąży chciałyby stosować, z pewnością odpowiedziałoby, że tabletki antykoncepcyjne, po których się nie tyje. Najważniejsze, aby antykoncepcję hormonalną zawsze dobierał ginekolog, który w razie wystąpienia u pacjentki działań niepożądanych (w tym zwiększenia masy ciała) zmieni preparat na inny. To lekarz będzie też wiedział najlepiej, czy kobieta może przyjmować tabletki dwuskładnikowe, czy bezpieczniejsza okaże się dla niej antykoncepcja bez estrogenu.

Tycie po tabletkach antykoncepcyjnych: czy to jest mit?

Zwiększenie masy ciała jest wymienione wśród działań niepożądanych tabletek antykoncepcyjnych, może więc się to zdarzyć. Dlatego kobieta, szczególnie na początku przyjmowania antykoncepcji hormonalnej, powinna się obserwować i – jeśli nie chce przytyć – kontrolować masę ciała. Gdyby pojawiły się dodatkowe kilogramy, warto umówić się na wizytę do ginekologa, który zweryfikuje wybór tabletek. Podkreślmy to jeszcze raz – podczas rozmowy z lekarzem należy szczerze odpowiedzieć na jego pytania. Tylko wtedy będzie on mógł przepisać tabletki maksymalnie bezpieczne dla pacjentki, tak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Poznaj najpopularniejsze mity na temat tabletki antykoncepcyjnej >>