Plamienie w trakcie cyklu
przy braniu antykoncepcji
–czy to normalne?

Czym jest plamienie?

Odstęp między miesiączkami u kobiet w wieku rozrodczym powinien wynosić 21–35 dni¹. Krótkotrwałe zaburzenia cyklu menstruacyjnego mogą zdarzyć się każdej kobiecie i bardzo często wynikają z powodów, takich jak: sytuacje stresowe, duży wysiłek fizyczny, zmiany klimatu, cykle bezowulacyjne, zmiany hormonalne w wieku okołomenopauzalnym czy przyjmowanie określonych leków. W wielu przypadkach nieprawidłowości w miesiączkowaniu są czymś naturalnym i szybko się normują, czasem jednak bywają objawem poważniejszych problemów. Dlatego zawsze warto mieć okres pod kontrolą i obserwować swoje ciało, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości skonsultować obawy z ginekologiem.

Do zaburzeń cyklu menstruacyjnego zaliczamy „plamienie”, które oznacza lekkie krwawienie pojawiające się między miesiączkami, zwykle niewymagające użycia materiałów higienicznych. Jedną z jego najczęstszych przyczyn są cykliczne plamienia okołoowulacyjne, objawiające się niewielką ilością krwi w okolicach jajeczkowania, czyli około 14 dni przed pojawieniem się miesiączki¹.

Drugą sytuacją, kiedy to zaburzenie może wystąpić, jest plamienie przy tabletkach antykoncepcyjnych oraz podczas stosowania innych metod antykoncepcji hormonalnej (wkładki wewnątrzmacicznej, plastrów, ringów, zastrzyków)¹. Takie plamienie zaliczane jest do możliwych działań niepożądanych antykoncepcji. Z reguły nie oznacza, że dzieje się coś złego, choć zrozumiałe jest to, że może budzić obawy. Pamiętaj jednak, że taki objaw jest możliwy u każdej kobiety, która właśnie rozpoczęła antykoncepcję hormonalną, i może utrzymywać się przez pierwsze 3–4 miesiące.

Jeśli plamienie lub krwawienie nie wynika z dwóch podanych wyżej przyczyn, wówczas wymaga wyjaśnienia¹. Należy koniecznie skonsultować się z lekarzem. Trzeba to zrobić również wtedy, gdy plamienia przy tabletkach antykoncepcyjnych i innych środkach hormonalnych nie ustają po 3–4 miesiącach. Uważna obserwacja własnego ciała i kontrola wszelkich nieprawidłowości mogą pomóc w zapobieganiu ewentualnym chorobom. Poznaj 6 mitów na temat tabletki antykoncepcyjnej >>

Krwawienie w trakcie przyjmowania tabletek
antykoncepcyjnych i innych metod – przyczyny

Jak już wiesz, plamienie międzymiesiączkowe może występować u kobiet stosujących różne metody antykoncepcji hormonalnej, wśród których najpopularniejszymi są: tabletki, plastry, ringi i wkładki wewnątrzmaciczne. Objaw ten jest całkowicie naturalny w początkowej fazie stosowania hormonalnych metod zapobiegania ciąży.

Jakie mogą być przyczyny plamienia w trakcie przyjmowania różnych postaci antykoncepcji hormonalnej?

• Tabletki antykoncepcyjne:
  • proces adaptacji organizmu do przyjmowania hormonów;
  • pominięcie dawki (nawet jedna pominięta tabletka może być powodem plamienia i krwawienia międzymiesiączkowego)²;
  • wpływ na błonę śluzową macicy;
  • palenie papierosów²;
  • interakcje z innymi lekami – przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku zawsze trzeba przeczytać ulotkę dołączoną do opakowania lub skonsultować się z lekarzem, dotyczy to również ziół i suplementów (przykładowo: duże dawki witaminy C w połączeniu z tabletkami antykoncepcyjnymi mogą powodować występowanie nieregularnych krwawień, wyciągi z dziurawca wymagają ostrożności w stosowaniu, ponieważ mogą zmniejszać skuteczność antykoncepcyjną³).
• Plastry antykoncepcyjne: działania niepożądane mogą być podobne, jak w przypadku tabletek antykoncepcyjnych⁴. Przyczyną plamienia śródcyklicznego podczas stosowania plastrów mogą ponadto wynikać z ich nieprawidłowej aplikacji, odklejania się i używania niezgodnie z zaleceniami.
• Wkładki wewnątrzmaciczne (IUD) zawierające hormony: przyczyną plamień może być bezpośrednie oddziaływanie na śluzówkę macicy. Wkładka jest ciałem obcym, na które organizm różnie reaguje. Plamienie to jedno z najczęstszych działań niepożądanych, szczególnie zaraz po założeniu systemu.

Poznaj odpowiednie metody antykoncepcji dla kobiet w każdym wieku >>

Kiedy plamienie podczas brania tabletek antykoncepcyjnych i innych metod powinno martwić?

Objawy w postaci plamienia podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych i innych metod antykoncepcji hormonalnej są najczęściej naturalnym zjawiskiem, szczególnie na początku, kiedy organizm adaptuje się do nowych warunków. Musisz też wiedzieć, że każda kobieta jest inna i w inny sposób może metabolizować hormony, a to z kolei miewa wpływ na częstość krwawień między miesiączkami².

Bolesne miesiączki i PMS nie są Ci obce? Sprawdź, czy tabletki antykoncepcyjne pomogą rozwiązać ten problem >>
Niezależnie od okoliczności, każda kobieta sama powinna kontrolować swój cykl menstruacyjny. Plamienia śródcykliczne – mimo że najczęściej niegroźne – mogą bowiem okazać się symptomem schorzeń wymagających leczenia, takich jak choćby zakażenia szyjki macicy, nadżerki czy choroby przenoszone drogą płciową.

Wśród objawów, które powinny wzbudzić czujność, wymienia się:

• obfite krwawienia wymagające użycia materiałów higienicznych; nie można ich uznać za typowe plamienia między miesiączkami;
• plamienie trwające wiele tygodni, w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej przekraczające czas 3–4 miesięcy;
• bóle brzucha, podbrzusza lub dyskomfort w tych częściach ciała;
• objawy infekcji, takie jak nieprzyjemny zapach z pochwy, pieczenie, swędzenie, nietypowa wydzielina;
• wahania masy ciała;
• deregulacja cyklu miesięcznego i zmiana intensywności krwawienia;
• pogorszenie samopoczucia, np. gorączka, dreszcze, nudności, wymioty.

Plamienie przy tabletkach antykoncepcyjnych
i innych metodach – co robić?

Jeśli właśnie rozpoczęłaś branie tabletek antykoncepcyjnych lub stosowanie innej metody hormonalnej i pojawiło się u Ciebie delikatne plamienie, raczej nie powinnaś mieć powodów do zmartwienia. Na tym etapie wystarczy uzbroić się w cierpliwość oraz uważnie obserwować i kontrolować czas, kiedy występują plamienia. Po 3–4 miesiącach powinny zakończyć się samoistnie.

Jeżeli jednak plamienie się przedłuża lub pojawił się u Ciebie jakikolwiek niepokojący symptom, nie zwlekaj – niezwłocznie umów się na wizytę do lekarza i powiedz mu o wszystkich swoich obserwacjach i dolegliwościach.

Specjalista powinien przeprowadzić z Tobą wywiad, aby między innymi sprawdzić, czy stosujesz antykoncepcję w prawidłowy sposób, i w razie potrzeby udzielić porady. Jeśli okaże się, że pominęłaś nawet jedną tabletkę, należy wykonać test ciążowy. Lekarz może też zlecić dodatkowe badania w celu zweryfikowania problemów zdrowotnych, które może podejrzewać na podstawie rozmowy. W przypadku gdy inne przyczyny plamień lub krwawień zostaną wykluczone, jest możliwe, że specjalista zaleci zmianę tabletek na inne – z wyższą dawką estrogenu bądź z innym rodzajem progestagenu2. W ostateczności konieczna może się okazać tymczasowa przerwa w stosowaniu antykoncepcji hormonalnej. Niezależnie od tego, czy i jakiej antykoncepcji używasz, plany związane z powiększeniem rodziny powinnaś omówić ze swoim lekarzem. Organizm należy bowiem odpowiednio przygotować do zajścia w ciążę, tak aby dziecko miało jak najlepsze warunki do rozwoju. Szczególnie ważne jest to w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej, gdzie wymagany jest czas na ustabilizowanie cyklu i osiągnięcie równowagi.

Plamienie w trakcie cyklu a antykoncepcja –
jak zapobiegać?